1. Co to jest ustawa SUP?
  2. Ważne pojęcia SUP
  3. Jakich produktów dotyczy SUP?
  4. Jakie obowiązki dla przedsiębiorcy od 01.01.2024?
  5. Jakie zmiany dla klientów?
  6. Podsumowanie

Co to jest ustawa SUP?

Ustawa SUP, czyli Single-Use-Plastic to tzw. ustawa Anty-plastikowa z dnia 14.04.2023 o zmianie ustawy z dnia 11.05.2001 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, zwana w skrócie u.o.p. Ustawa obowiązuje od 24.05.2023 r.

11.12.2023 Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za produkty jednorazowego użytku, będącymi opakowaniami.

Rozporządzenie obowiązuje od 01.01.2024. To oznacza, że od 1 stycznia 2024 powstaje obowiązek pobierania i ewidencjonowania opłat konsumenckich za opakowania jednorazowe od użytkowników końcowych.

Które opakowania podlegają opłacie? Kim jest użytkownik końcowy? Czym jest opłata konsumencka? Te pojęcia wyjaśniamy poniżej.

Ważne pojęcia SUP

Dla lepszego zrozumienia zapisów ustawy, wyjaśniamy poniżej najważniejsze pojęcia w niej używane:

produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych – produkt, który jest w całości lub częściowo* wykonany z tworzyw sztucznych i który nie został przeznaczony, zaprojektowany ani wprowadzony do obrotu tak, aby osiągnąć w ramach jego cyklu życia wielokrotne użycie przez zwrócenie go w celu powtórnego napełnienia lub ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony

(*nie przewidziano żadnego progu minimalnego dotyczącego zawartości tworzyw sztucznych w produkcie jednorazowego użytku)

tworzywo sztuczne – materiał składający się z polimeru, do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować jako główny składnik strukturalny produktów końcowych, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane

opakowanie wielokrotnego użytku - opakowanie przeznaczone, zaprojektowane i wprowadzone do obrotu tak, aby osiągnąć w ramach jednego cyklu życia wielokrotną rotację poprzez powtórne napełnienie lub ponowne użycie do tego samego celu, do którego było pierwotnie przeznaczone

przedsiębiorcy – przedsiębiorca, który importuje produkty, dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów lub wytwarza produkty i wprowadza je do obrotu, pod własnym oznaczeniem rozumianym jako znak towarowy

wprowadzenie do obrotu – pierwsze dostarczenie produktu na terytorium kraju w ramach działalności gospodarczej, odpłatnie albo nieodpłatnie, do celów dystrybucji, konsumpcji, stosowania lub użytkowania, w tym na potrzeby własne

użytkownik końcowy – podmiot nabywający produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, opakowania lub napoje, bądź żywność w opakowaniach jednorazowych z tworzyw sztucznych, w celu ich wykorzystania na potrzeby własne, bez dalszej odsprzedaży

opłata konsumencka – opłata od jednorazowych kubków i pojemników na żywność wykonanych z plastiku, zg z Art. 3b u.o.p., pobierana przez jednostki handlu detalicznego, hurtowego lub jednostki gastronomiczne oraz sprzedającego za pośrednictwem urządzeń vendingowych, od użytkownika końcowego, nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach 

Jakich produktów dotyczy SUP?

Ustawa o opłacie konsumenckiej obejmuje opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, wskazane w tej ustawie w Załączniku 6 tj.:

  • Kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka
  • Pojemniki na żywność, tj. pudełka z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczenia w nich żywności, która jest:
    • przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos,
    • zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika
    • gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie

Wysokość opłat za sztukę produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniem wynosi odpowiednio:

  • kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka – 0,20 zł netto/szt.
  • pojemniki na żywność – 0,25 zł netto/szt.

Jakie obowiązki dla przedsiębiorców wynikają z ustawy SUP?

Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach, zwanej dalej „opłatą".

Art. 3b ust. 1 uop

Przypomnijmy, użytkownikiem końcowym jest podmiot nabywający produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w celu ich wykorzystania na potrzeby własne, bez dalszej odsprzedaży. To oznacza, że opłatę należy pobrać od klientów indywidualnych i wszystkich podmiotów, którzy nie będą prowadzić dalszej odsprzedaży tych opakowań.

Przedsiębiorcy pobierający opłatę konsumencką, będą zobowiązani do składania sprawozdań w BDO o liczbie nabytych i wydanych opakowań jedn. użytku z tworzyw sztucznych oraz uiszczania pobranych opłat do właściwego marszałka województwa (za każdy rok, w terminie do 15.03. po zakończeniu roku).

W ustawie zobowiązano poszczególnych przedsiębiorców do prowadzenia ewidencji i wykonywania sprawozdań w zakresie:

Liczby nabytych i liczby wydanych użytkownikom końcowym odpowiednio kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek oraz pojemników jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego, na podstawie której będą zobowiązani do sporządzenia sprawozdań za cały rok kalendarzowy.

Sposób ewidencjonowania:

Przedsiębiorcy, są obowiązani do prowadzenia, w postaci papierowej albo elektronicznej, ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 uop będących opakowaniami w danym roku kalendarzowym przez danego przedsiębiorcę.

Ponadto od 01.07.2024 zaistnieje obowiązek zapewnienia dostępności dla użytkownika końcowego alternatywnych opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne lub opakowań wielokrotnego użytku.

Co zmienia się dla klientów?

Wszyscy klienci, będący użytkownikami końcowymi wymienionych w ustawie SUP opakowań jednorazowych 01.01.2024 muszą uiścić opłatę konsumencką w wysokości:

  • kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka – 0,20 zł netto za każdą sztukę
  • pojemniki na żywność – 0,25 zł netto za każdą sztukę

Ponadto klienci mogą wybierać spośród produktów alternatywnych, niepodlegających opłacie. Takimi alternatywami są na przykład:

Podsumowanie

Jeśli prowadzisz jednostkę handlu detalicznego, hurtowego lub gastronomicznego, w której oferujesz produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i pakujesz w nie żywność lub napoje dla klientów, bądź oferujesz za pomocą urządzenia vendingowego napoje lub żywność w opakowaniach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych takich jak kubki na napoje oraz pojemniki na żywność (będące opakowaniami), masz obowiązek:

  • w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, czyli do 24 sierpnia 2023 dokonać rejestru swojej firmy do BDO lub złożyć wniosek aktualizacyjny do BDO z wykorzystaniem elektronicznego formularza
  • Rejestr BDO został przygotowany na wejście w życie nowej ustawy i znalazły się w nim tabele dotyczące sprawozdawczości w zakresie jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych,
  • Od 24.05 do 31.12.2023 prowadzić ewidencję, na podstawie której do 15.03.2024 złożysz sprawozdanie w BDO za 2023 rok o ilości wprowadzonych do obrotu opakowań w sztukach, zg z Zał 6 u.o.p.
  • Dd 1 stycznia 2024 pobierać opłatę od kubków i pojemników jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych od użytkownika końcowego tzw. opłatę konsumencką
  • Od 1 lipca 2024 zapewnić klientom opakowania wytworzone z materiałów innych niż tworzywa sztuczne lub opakowania wielokrotnego użytku
  • Do 15.03.2025 złożyć sprawozdanie w BDO za rok 2024 o ilości wprowadzonych opakowań w zakresie SUP, zg z Zał. 6 u.o.p. wraz z odprowadzeniem pobranych opłat do Urzędu Marszałkowskiego

Jeśli jesteś użytkownikiem końcowym opakowań jednorazowych, podlegających obowiązkowej opłacie konsumenckiej, poinformuj o tym przy zakupie opakowań. Obowiązkowa opłata konsumencka zostanie naliczona od każdej sztuki kubki lub pojemnika wg poniższych stawek:

  • kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka – 0,20 zł netto za każdą sztukę
  • pojemniki na żywność – 0,25 zł netto za każdą sztukę